Labyrintvissen

Labyrintvissen zijn er in tal van verschillende soorten. Voor ieder aquarium is er wel een geschikte soort beschikbaar. De populaire soorten kunnen goed in een gezelschapsaquarium gehouden worden. Voor de kweek en voor specialere soorten is een speciaal aquarium aangeraden. Voordat je de vissen koopt, zijn er een aantal punten om over na te denken:

• Heb je een geschikt aquarium voor de soort die je wil houden?
• Zijn eventuele medebewoners in het aquarium compatibel met deze soort?
• Weet je hoe je de geslachten kan herkennen, zodat je kan voorkomen dat agressieve mannelijke dieren bij elkaar komen te zitten?
• Weet je hoe de soort zich voortplant?
• Kan er iemand de vissen verzorgen als je op vakantie bent?
• Kan je, afhankelijk van de soort, 3 tot 16 jaar voor de vissen zorgen?
• Weet je hoe je een aquarium moet onderhouden?
• Wil je 20 euro per maand betalen voor elektriciteit, water en visvoer

Alvorens vissen te gaan kopen moet het aquarium opgestart zijn. De filter heeft tijd nodig om goed te gaan werken. Start je aquarium minstens enkele weken op voordat je vissen gaat kopen.

De populaire soorten labyrintvissen zijn algemeen in dierenwinkels en aquariumspeciaalzaken te koop. Specialere soorten kan je bekomen via een aquariumclub of een vereniging van liefhebbers. Koop enkel vissen die er gezond uitzien, met gave vinnen, een heldere glans en blinkende ogen. Koop enkel vissen als je zeker weet hoe ze te verzorgen en of ze in je aquarium passen. Als je bij een handelszaak koopt, dan is de consumentenwetgeving van toepassing en heb je een wettelijke garantie op de gezondheid van de dieren.

Wees kritisch en durf vragen te stellen. Als koper ben je verantwoordelijk voor een goede keuze. Koop geen zwakke of zieke dieren, zo hou je foutieve handel in stand. Let goed op of de dieren geen verwondingen of vervormingen hebben. Als je verwaarloosde dieren opmerkt, dan kan je dit melden bij de Dienst Dierenwelzijn Meldpunt verwaarloosde en mishandelde dieren.

Als je vissen gaat kopen vraag dan na of de vissen nakweek- of wildvangdieren zijn. Van wildvangvissen is het vaak lastig om te achterhalen of de wilde populatie gezond is en of het uitvangen en transporteren duurzaam is verlopen. Wildvangsoorten stellen hogere eisen aan de waterkwaliteit en natuurlijke inrichting van het aquarium, bovendien kunnen ze zeer gestresseerd zijn. Voor een beginnend aquariumhouder zijn nakweekdieren de beste optie.

Lees alles over de aankoop, het transport en de introductie van nieuwe vissen in het aquarium.

Labyrintvissen kosten tussen 2 en 65 euro per dier, afhankelijk van de soort en de aftekening. De populaire soorten heb je al voor enkele euro’s. 

De maandelijkse kosten bedragen ongeveer 20 euro, inclusief het voer, de hogere water- en elektriciteitsrekening. Als je gaat kweken met de vissen, dan kan dit bedrag oplopen.

De aankoop van het aquarium en toebehoren is een eenmalige investering.

Richtprijzen voor de aankoop van een zoetwateraquarium met toebehoren 

Meer informatie over de kostprijs van een zoetwateraquarium.   

De meeste soorten labyrintvissen hebben een donker, dicht beplant zoetwateraquarium met drijfplanten nodig. Zorg voor zo weinig mogelijk stroming, zeker bij de soorten die schuimnesten aan het wateroppervlak bouwen. Veel soorten doen het prima in een gezelschapsaquarium. Hou labyrintvissen niet in te diepe aquaria en zorg ervoor dat ze altijd aan het wateroppervlak lucht kunnen happen, zodat ze voldoende zuurstof kunnen opnemen via hun labyrint.

Gezelschap

Gevoelige soorten met speciale eisen moeten in een apart aquarium worden gehouden. De meeste soorten kunnen echter prima samen gehouden worden met meervallen, kleine scholenvissen en andere vredelievende vissen. Wees voorzichtig met vissen die graag aan vinnen knabbelen, zoals Sumatraan-barbelen en andere barbelen. Zij kunnen schade toebrengen aan de lange vinnen en voelsprietachtige borstvinnen van de labyrintvissen. Hou ze liever ook niet samen met cichliden, want ze kunnen dan vechten om een territorium. Meer info over vissen kiezen vind je hier.

Afhankelijk van de soort moeten labyrintvissen in koppels of groepen gehouden worden. In de voortplantingstijd verdedigen de meeste mannelijke dieren hun territorium tegen soortgenoten en andere vissen. Zet sowieso nooit mannelijke Siamese kempvissen (Betta splendens) bij elkaar, want zij vechten tot de dood. Let goed op: in de handel worden ook wel eens kortvinnige mannelijke dieren als vrouwelijke verkocht.

Water

De meeste soorten geven de voorkeur aan zacht tot matig hard en licht zuur (pH 6,5) water. Enkele soorten komen van nature in zeer zuur en zacht water voor, zoals de chocoladegoerami. Het is daarom belangrijk om te weten wat de ideale waterwaarden zijn voor de soort die je wil houden. Controleer het leidingwater en corrigeer eventueel de waterwaarden. 

Om het water zuurder te maken kan je het water filteren over turf of een waterverbeteraar toevoegen. Die kan je kopen in de aquariumspeciaalzaak. Ook het toevoegen van elzenproppen of kienhout aan het water is gunstig. 

Schommelingen in de waterwaarden bezorgen de vissen veel stress. Vermijd het zoveel mogelijk. Voeg daarom de waterverbeteraar eerst toe in een emmer en laat die één dag staan. De chemische reactie vindt dan plaats in de emmer. Daarna voeg je tijdens de waterverversing gelijkmatig het water met de verbeterde samenstelling toe.
 

Bodembedekking

Voor de meeste soorten maakt de bodembedekking weinig uit. Kies voor een flinke laag zand en gemengd grind van ten minste 7 tot 10 cm voor een goede basis voor de aquariumplanten. Een donkere kleur grind of zand laat de kleuren van de vissen beter tot hun recht komen en geeft de vissen rust.

Verwarming

Veel soorten komen uit warme streken, en daarom heb je een verwarmingselement nodig. Iedere soort heeft zijn eigen ideale temperatuur. Gemiddeld ligt deze tussen 22 tot 28 °C. Voorzie een thermometer in het aquarium om de watertemperatuur te controleren. Zet de verwarming uit tijdens werkzaamheden in het aquarium om te vermijden dat ze kapot gaat of verbrandt. 

Filter

De meeste soorten labyrintvissen houden niet van stroming in het water. Toch moet je het water filteren om de kwaliteit optimaal te houden. Richt de filteruitstroom zo dat de stroming in het aquarium minimaal is. De grootte van de filter hangt af van het aantal vissen en planten in je aquarium. Vraag hiervoor advies in de aquariumspeciaalzaak of aan ervaren aquaristen.

Zelfs met de filter is het noodzakelijk dat je geregeld een deel van het water te ververst. Onzichtbare afvalstoffen stapelen zich namelijk geleidelijk op in het water. Door wekelijks 1/5de van het aquariumwater te vervangen door proper water, kan je plotselinge schommelingen in de waterkwaliteit vermijden.

De meeste labyrintvissen zijn geen moeilijke eters, ze aanvaarden zowel klein levend voer als diepvriesvoer en droogvoer. Let wel op: droogvoer verliest na opening en na verloop van tijd zijn vitamines. Gebruik daarom liever een kleine pot die je snel op maakt en let op de houdbaarheidsdatum.

Variatie in de voeding is belangrijk voor een goede gezondheid. Wissel daarom het droogvoer 1 of 2 keer per week af met levend en diepvriesvoer. Geef verschillende keren per dag een kleine hoeveelheid. Voer slechts zoveel als de vissen in enkele minuten opeten. Resten voer vervuilen het water sterk en te veel voer maakt de vissen te vet. Sterke vissen in goede conditie mogen gerust eens een voermoment overslaan, of een dagje vasten. 
 

Dagelijks

• Controleer de temperatuur en filterwerking
• Voer de vissen enkel keren per dag een kleine portie
• Bekijk of de dieren hun normale gedrag vertonen

 
Minstens één keer per week

• Controleer de waterwaarden
• Hevel ongeveer 1/5de van het water af. Voer hierbij de plantenresten en vuil af. Voeg hierna nieuw water toe op dezelfde temperatuur als het aquariumwater
• Vervang de vuile filterwatten

Maandelijks of indien nodig

• Spoel het filtermateriaal uit. Doe dit tijdens een waterverversing met oud aquariumwater van dezelfde temperatuur. Zo blijven de goede bacteriën in het filtermateriaal aanwezig.
• Na 6 tot 12 maanden gaan de lampen minder licht geven of gaan ze kapot en moet je ze vervangen
   

Zieke vissen hangen vaak stil, knijpen de vinnen dicht, happen naar lucht en/of bewegen abnormaal. De vinnen van gezonde vissen moeten mooi openstaan en egaal ogen. 

Als de vissen zich abnormaal gedragen, controleer dan altijd eerst de waterkwaliteit, de filtering en de temperatuur van het aquarium. Vervang bij problemen meteen 1/3de van het water met water van dezelfde temperatuur. Als de vissen naar lucht happen of hoog in het aquarium bij het wateroppervlak hangen, dan is er zeker iets mis.

De meest voorkomende problemen zijn:

•    Nitraatvergiftiging

Symptomen: diepe kleuren en snelle of zware kieuwbewegingen.
Vervang onmiddellijk 1/3de van het water met water van dezelfde temperatuur. Herhaal dit na enkele uren. Controleer onmiddellijk de filterwerking en kijk of er geen rottend afval in het water ligt.

•    Foutieve pH-waarde

Symptomen: de vissen schieten door de bak of zijn compleet apathisch.
Vervang onmiddellijk 1/3de van het water met water van dezelfde temperatuur. Herhaal dit na enkele uren. Zoek de oorzaak van de pH-verandering.

Naast afwijkende waterwaarden kunnen tal van kiemen en parasieten ziektes veroorzaken. Raadpleeg een gespecialiseerde vissendierenarts. Let op bij het gebruik van medicatie: verwijder vooraf steeds eerst alle actieve kool uit de filter om te voorkomen dat deze de medicatie uit het water haalt. Na een medicijnenkuur ververs je een deel van het water en filter je het over de actieve kool om de laatste resten medicatie te verwijderen. Hou er rekening mee dat sommige medicijnen dodelijk zijn voor garnalen of kreeften. 

Bij ziektes raadpleeg je best een dierenarts of vraag je raad aan een aquariumspecialist. De meest voorkomende aandoeningen zijn:

•    Vinrot

Symptomen: de randen van de vinnen vervallen, ze hebben vaak witte randen. De vinnen worden steeds korter. Controleer of er geen andere vissen aan de vinnen bijten. 
Vaak is dit een gevolg van een te lage watertemperatuur. Verhoog de temperatuur en behandel met geschikte medicijnen volgens het advies van je dierenarts. 

•    Witte stip

Symptomen: de vis heeft letterlijk witte stippen op de schubben en vinnen. Vaak zijn ze lusteloos en eten weinig.
Vaak zijn slechte leefomstandigheden de oorzaak van een uitbraak. Verbeter de waterkwaliteit en behandel met geschikte medicatie volgens het advies van je dierenarts. 

•    Peperstip of fluweelziekte (Piscinoodinium)

Symptomen: fijne korrels op de huid, huidtroebeling, samenknijpen van de vinnen, schuren op de bodem, moeilijke ademhaling.
De ziekte wordt veroorzaakt door een parasiet die zich aan de huid hecht en daar cystes vormt die na enkele dagen afvallen. Er doen zich hierbij vaak secundaire bacteriële infecties voor. De ziekte kan behandeld worden door toevoeging van zout en kopersulfaat aan het water. Volg steeds het advies van je dierenarts.

•    Parasitaire huidinfecties (Ichtyobodo/Costia)

Symptomen: huidvertroebeling, lusteloosheid, knijpen met de vinnen, donkere kleur, moeilijke ademhaling
Deze aandoening wordt veroorzaakt door een zeer kleine, boonvormige parasiet die zich op de huid en kieuwen vasthecht. Hij veroorzaakt veel schade, waardoor secundaire bacteriële infecties optreden. Behandelen kan met zout en kopersulfaat. Volg steeds het advies van je dierenarts.

•    Vistuberculose, Vis-tbc, VisMycobacterium of VisMB

Symptomen: wonden die niet genezen, een opgeblazen vis, afstaande schubben, builen over het hele lichaam, regelmatig sterven van een vis terwijl de omstandigheden goed zijn.
Laat de diagnose stellen door een dierenarts. Vistuberculose kan niet afdoend behandeld worden. Het beste is de vis op een snelle manier uit zijn lijden te verlossen. Vis-tbc kan een chronisch probleem vormen eens het in je aquarium zit. Het is bijna niet weg te krijgen zonder het aquarium volledig leeg te halen en opnieuw te beginnen. Vaak is de beste oplossing om de omstandigheden optimaal te houden, zodat de overblijvende vissen voldoende weerstand hebben. Ze kunnen dan nog lange tijd gezond blijven.