Als je een wandelende tak wilt houden, dan verdiep je je best op voorhand goed in de soort waarvoor je interesse hebt. Sommige soorten zijn moeilijker te houden dan anderen. De gemakkelijkste soort is de Indische wandelende tak (Carausius morosus). Andere soorten wandelende takken hebben meer specialistische zorg nodig of kunnen je verwonden. Een wandelende tak is een terrariumdier, en enige technische kennis van terraria is dus vereist. Bedenk waarom je een wandelende tak als huisdier wil en of het dier aan die verwachtingen kan voldoen?
De volgende vragen helpen je over de aankoop van een wandelende tak na te denken:
- Kleine soorten worden enkele maanden oud, andere soorten worden tot 3 jaar oud, kan je er zolang voor zorgen?
- Begrijp je dat het geen knuffeldier is, maar enkel mooi is om naar te kijken?
- Heb je genoeg ruimte voor het terrarium?
- Begrijp je dat je ze dagelijks moet verzorgen en minstens elke 2 weken op zoek moet naar nieuw plantenvoer?
- Is er iemand die de wandelende takken kan verzorgen als je op vakantie gaat?
- Heb je ongeveer 10 euro per maand per dier over voor de voeding en verzorging?
Wandelende takken kan je kopen in een dierenspeciaalzaak of bij fokkers. Een verantwoordelijke verkoper zal je graag bijstaan met advies. Kies een verkoper bij wie de dieren er gezond uitzien, het terrarium proper zijn, de dieren veel gezonde voedselplanten en klimmogelijkheden hebben, geen verminkingen hebben en er voldoende ruimte is in het verblijf. Als je bij een handelszaak koopt, dan is de consumentenwetgeving van toepassing en heb je een wettelijke garantie op de gezondheid van de dieren.
Wees kritisch en durf vragen te stellen. Als koper ben je verantwoordelijk voor een goede keuze. Koop geen zwakke of zieke dieren, zo hou je foutieve handel in stand. Vraag na of de dieren in gevangenschap gekweekt zijn! Let goed op of de dieren geen verwondingen of vervormingen hebben. Koop geen dieren met afgerukte poten of gebroken antennes, want dit wijst erop dat het dier al volwassen is. Als je verwaarloosde dieren opmerkt, dan kan je dit melden bij de Dienst Dierenwelzijn op het Meldpunt verwaarloosde of mishandelde dieren.
Transporteer het dier in een dichte geïsoleerd bak. Maak vooraf het terrarium volledig op orde en warm. Kijk de eerste dagen of het dier wel goed eet en de luchtvochtigheid en temperatuur goed zit. Na aankoop moet het dier een aantal dagen wennen aan de nieuwe situatie. Geef het dier die rust, want dit is een stresserende periode.
De aankoopprijs van een wandelende tak begint bij enkele euro’s, grotere en meer bijzondere exemplaren kosten natuurlijk veel meer.
De aankoop van een terrarium en de meeste toebehoren is een eenmalige investering. Richtprijzen kan je hier vinden.
Maandelijks kost een wandelende tak ongeveer 10 euro voor voedselplanten, elektriciteit en water.
Jaarlijkse kosten | Bedrag |
---|---|
Warmtelamp | 20 euro |
Planten | 40 euro |
Bodembedekking | 20 euro |
Elektriciteit en water | 40 euro |
Totaal | 120 euro |
Een wandelende tak heeft een terrarium nodig, bij voorkeur van glas. De grootte van het terrarium is afhankelijk van de grootte van een volwassen dier. Als vuistregel neem je voor de hoogte minstens driemaal de lengte van het lichaam van het volwassen insect, en minstens tweemaal voor de lengte van het terrarium.
Concreet betekent dit dat voor een volwassen wandelende tak met een lichaamslengte van 20 cm een terrarium van minstens 60 x 40 cm (hoogte x lengte) moet worden voorzien. De kleinste soorten wandelende takken (6 tot 10 cm) worden in een terrarium van minimaal 25-30 x 20 x 20 cm (hoogte x lengte x breedte) gehouden. Jonge dieren kunnen tijdelijk in een kleiner verblijf worden gehouden, zoals een glazen pot die is afgesloten met gaas en een elastiek, maar gedurende hun groei moet je het formaat van het verblijf wel aanpassen aan hun grootte.
Wandelende takken hebben behoefte aan veel licht en afhankelijk van de soort aan veel of weinig ventilatie. Door een roostertje in het terrarium kan er in een klein terrarium genoeg ventilatie zijn, maar voorkom tocht of ontsnapping door het rooster. Bekijk ook per soort wat de ideale ventilatie is. Gaastopterrariums worden veel gebruikt bij wandelende takken omdat ze dan niet bij de warmtelamp (voor tropische soorten) kunnen komen en zich niet kunnen verbranden of kunnen ontsnappen.
Plaats het terrarium op een stevige ondergrond en op een rustige plaats. Trillingen kunnen voor stress zorgen. Voorzie een achterwand in het terrarium, dan voelt het dier zich beschut en veilig.
In het terrarium moeten aanwezig zijn:
- een relatief open plek met takken met een warmtelamp erboven voor tropische soorten
- veel schuilplekken en klimmogelijkheden tussen het gebladerte, aangepast aan de behoeften van de soort en op een warme en koele plaats
- een thermometer
- een hygrometer, om de geschikte luchtvochtigheid voor je soort te garanderen
- een plantensproeier met vers leiding- of regenwater
Gezelschap
Sommige soorten wandelende takken moeten alleen gehouden worden. Dan gaat het o.a. om de Anisomorpha of de Pseudophasma of andere soorten die een sterk bijtend zuur uitscheiden of doornige poten hebben. Andere kan je wel samen houden met enkele soortgenoten of zelfs met andere soorten. Hou alleen soorten samen die dezelfde klimaat- en voedselvoorkeur hebben, bijvoorbeeld alleen soorten die een warme omgeving met hoge luchtvochtigheid nodig hebben. Daarnaast is het niet aangeraden kleine, fragiele soorten samen te houden met grote soorten zoals Heteropteryx, Haaniella of Eurycantha, want die kunnen de kleine dieren ernstig verwonden. “Blad-soorten” van de familie van Phylliidae zoals bijvoorbeeld soorten van het geslacht Phylium, zijn een categorie die evenmin samen met andere soorten wandelende takken worden gehouden, omdat ze door hun bladvormig uiterlijk door andere (niet bladvormige) soorten kunnen worden aanzien als voedsel. Kannibalisme kan ook voorkomen onder de Phylliidae-soorten, als ze met te veel in het terrarium worden gehouden of als ze niet voldoende voedsel ter beschikking hebben.
Vermijd overbevolking in het terrarium, in het bijzonder voor de soorten Phobaeticus serratipes, Lopaphus of Pseudodiacantha macklottii, die daardoor vaak hun poten verliezen.
Bodembedekking en inrichting
Als bodembedekking is kokosvezel of turfstrooisel aangeraden. Pas op voor giftige stoffen zoals kunstmest. Potgrond is daarom meestal ongeschikt. De inrichting en dikte van de bodembedekking verschillen naargelang van de soort. Voor wandelende takken die hun eieren in de bodem leggen wordt een laag van minstens 5 cm voorzien, maar voor soorten die van nature altijd in bomen leven, kan dit minder zijn. Sommige soorten hebben ook graag een (deels) vochtige bodembedekking.
Bekijk per soort wat de bijkomende noden met betrekking tot de inrichting zijn. Zo leven sommige soorten van nature hoog in dichte vegetatie, zorg dus met veel vegetatie voor klimgelegenheid. Daarnaast zijn andere soorten meer bodembewoners. De soorten Haaniella, Aretaon, Hoploclonia, Dares of Eurycantha bijvoorbeeld, schuilen overdag op de bodem onder gedroogde bladeren. Bij de dierenwinkel (meestal een reptielenspeciaalzaak) zijn materialen, zoals gedroogde bladeren te koop, die je direct in het terrarium kan gebruiken. Het beste geef je ze ook de keuze tussen verlichte, schaduwrijke en donkere plaatsen.
Temperatuur
Bekijk per soort wat de ideale dag- en nachttemperatuur is. Bij de meeste tropische soorten moet ’s nachts de temperatuur boven 17 tot 22 °C blijven. Overdag mag die oplopen tot 21 à 28 °C. Door middel van een tijdklok kan je de temperatuur ’s nachts aanpassen. Een thermometer in het terrarium is noodzakelijk, zodat je de minimum- en maximumtemperatuur goed kan opvolgen. Om oververhitting te voorkomen plaats je een terrarium nooit rechtstreeks in het zonlicht. Raadpleeg de handelaar voor specifieke temperatuurvoorwaarden voor je gekozen soort wandelende takken.
Waterkwaliteit en luchtvochtigheid
Bekijk per soort wat de ideale luchtvochtigheid is. Voor soorten die van nature in een droge omgeving leven, is de luchtvochtigheid vrij laag, maar een te droog terrarium kan echter het vervellen bemoeilijken. Voor andere soorten moet de luchtvochtigheid hoog zijn en/of de bodembedekking deels vochtig.
Een te hoge luchtvochtigheid kan schimmelinfecties in de hand werken, maar met een hygrometer kan je de luchtvochtigheid controleren. Afhankelijk van de behoefte, vernevel je het terrarium dagelijks of enkele keren per week lichtjes met water uit de plantenspuit. Wees voorzichtig bij het besproeien als je nimfen (jonge wandelende takken) in het terrarium hebt: door hun kleine gestalte kunnen ze immers in een druppel water blijven plakken en verdrinken.
Warmtematten en -lampen
Het is aangeraden om geen warmtematten onder in het terrarium te plaatsen, dit droogt de bodem te sterk uit. Als het terrarium plaatselijk moet worden bijverwarmd, dan is een warmtemat aan de zijkant en buiten het terrarium geschikt. Daarnaast is een warmtelamp ook geschikt. Wel moeten de dieren ook dan nog een koelere plek in het terrarium hebben om zich terug te trekken. Hou er bij de inrichting van het terrarium rekening mee dat de wandelende takken nooit de verwarmingselementen kunnen aanraken.
Dagelijks lichtritme en de seizoenen
Omdat de meesten soorten wandelende takken nachtdieren zijn, is extra verlichting of uv-licht niet nodig. Een wandelende tak heeft elke dag 12 uren zonlicht en 12 uren duisternis nodig, met een kleine ledlamp kan je de activiteit van het dier ’s nachts gedurende maximaal 2 uren gadeslaag.
Verrijking
Door nieuwe prikkels te geven stimuleer je het dier en doorbreek je zijn dagelijkse routine. Verrijking kan bestaan uit afwisseling in voeding, in klimmogelijkheden, enz. Maak slim gebruik van de beschikbare ruimte om het terrarium complexer te maken. Herschik bijvoorbeeld het terrarium en voorzie nieuwe gemakkelijk beklimbare plekken. Takken of twijgen met een andere structuur of dikte, een nieuwe plant, gedroogde bladeren, een andere bodemtextuur zoals bijvoorbeeld mos zijn andere opties. Gebruik planten die niet giftig zijn en veel bladeren hebben.
Verdiep je in de kenmerken van zijn natuurlijke leefomgeving om nog meer tegemoet te komen aan de behoeften van je huisdier. Kijk dagelijks naar het dier om zijn gedrag en behoeftes te leren kennen. Een passief dier dat weinig gebruik maakt van de ruimte, is mogelijk ziek of geeft aan dat de omgeving niet goed voldoet of te koud is. Naar manieren zoeken om je dier te verrijken is leuk, zowel voor mens als dier!
Een wandelende tak eet diverse plantenbladeren. Hoewel de exotische soorten gewend zijn aan ander voedsel, accepteren de meeste soorten de bladeren van inheemse struiken en bomen. Andere soorten zijn echter erg kieskeurig en eten enkel plantensoorten uit hun oorspronkelijk leefgebied.
Geschikte voedselplanten zijn:
- braam (Rubus sp.)
- roos (Rosa sp.)
- aardbei (Fragaria sp.)
- eik (Quercus sp.)
- eucalyptus (Eucalytus gunnii)
Sommige soorten eten ook rhododendron (Rhododendron sp.), klimop en andere. Raadpleeg de handelaar voor specifieke voedselgewoonten voor je gekozen wandelende takkensoort.
Bruine harde bladranden worden niet gegeten en moeten vooraf worden weggeknipt. Pesticiden in zelfgeoogste planten kunnen dodelijk zijn voor deze insecten. Oogst enkel uit niet vervuilde gebieden en zeker niet van planten naast wegen, landbouwvelden of publieke parken, want die zijn vaak besproeid met insecticide. Controleer de takken goed op spinnen en spoel ze goed af. Schraap eventueel de doorns af.
Plaats de stammen van verse voedselplanten in het terrarium in een pot met vers water, en afhankelijk van de temperatuur en de luchtvochtigheid blijven ze 1 tot 2 weken goed. Dek de pot af met aquariumfilterwatten of keukenrol, zodat de wandelende takken niet kunnen verdrinken. Dieren die overdag veel wandelen of aan elkaar knagen, bijvoorbeeld aan de antennes of poten, hebben honger, voorzie dus altijd genoeg voedselplanten om kannibalisme te voorkomen. Pas op dat je bij het vervangen van de voedselplanten geen kleine nimfen bij het vuilnis gooit!
Dagelijks:
- Controleer de temperatuur, luchtvochtigheid en werking van de warmtelamp of –mat
- Verwijder dorre plantendelen, en knip verdorde bladeren weg
- Voor wandelende takken uit tropische, vochtige gebieden vernevel je dagelijks het terrarium lichtjes met water uit de plantenspuit
- Bekijk de activiteit van de dieren en controleer ze op kwetsuren
Minstens eenmaal per week:
- Verwijder elke week, of tweewekelijks alle voederplanten en geef vers voer
- Vervang natte bodembedekking of wanneer nodig
- Afhankelijk van de soort, bevochtig je het terrarium één of meerdere keren per week met water uit de plantenspuit
Minstens elke drie maanden of wanneer nodig:
- Plaats de dieren in een tijdelijk onderkomen. Verwijder vervellingsresten en reinig en ontsmet het terrarium en de attributen grondig met een oplossing van koud water en 10% javel (100 ml/1 liter water). Spoel goed na met zuiver water om javelresten te verwijderen. Als het droog is, vul je het terrarium met nieuwe bodembedekking.
- Mijten kunnen een echte plaag vormen in een terrarium en hinderen het dier erg. Mijten gedijen goed in een vochtige omgeving en hoge temperaturen in combinatie met onvoldoende ventilatie. Vervang de bodembedekking en reinig de attributen in dat geval. Om een mijtenplaag op natuurlijke wijze te bestrijden kan je de natuurlijke vijand van mijten, de roofmijt, inzetten.
De meest gekende ziekten bij wandelende takken zijn een gevolg van:
• Ecto-parasieten bv. bacteriën, mijten en schimmels.
Symptomen: witte vlekken, weinig eetlust, slap aanvoelen, op de grond liggen, vocht uit de bek, beschimmelde eieren.
Zorg voor een goede hygiëne en maak het hele terrarium schoon. Hou zieke wandelende takken apart. Als ze schimmelinfecties hebben, dan helpt het soms om de wandelende takken droger te zetten. In geval van mijten kan je online roofmijten bestellen, want deze doen de wandelende tak niets en eten de parasieten op.
Controleer vers geoogste voederplanten op de aanwezigheid van spinnen, rupsen, enz. De planten grondig afspoelen kan helpen.