Als je grijze roodstaartpapegaaien wilt houden, dan is kennis over de behoeftes van de soort en het houden van papegaaien noodzakelijk. Het is geen vogel voor beginners. Het zijn zeer intelligente dieren en het kan moeilijk zijn om hen een goede leefomgeving te bieden. Als je slechts één vogel houdt, dan moet je hem elke dag meerdere uren aandacht kunnen geven. Voor de vogels is het beter om ze als koppel of in een groep in een grote volière te houden.
De volgende vragen helpen je over de aankoop van een grijze roodstaartpapegaai na te denken:
- Besef je dat een grijze roodstaartpapegaai wel 60 jaar kan worden en je dus kan overleven?
- Weet je dat je moet kunnen aantonen dat de vogel legaal verkregen is?
- Is er niemand in huis allergisch voor vogels?
- Kan je tegen het (soms heel luide) geschreeuw of zullen de buren daar last van hebben?
- Heb je genoeg ruimte voor een zeer ruime kooi of volière?
- Heb je voldoende tijd voor het onderhoud?
- Heb je de tijd om elke dag enkele uren met de vogels bezig te zijn en ervoor te zorgen?
- Is er iemand die de vogels kan verzorgen als je op vakantie gaat?
- Begrijp je dat de vogels niet zindelijk zijn als je ze laat losvliegen in huis?
- Heb je ongeveer 25 tot 50 euro per maand per dier over voor de voeding en verzorging?
Je kan grijze roodstaartpapegaaien kopen bij kwekers, een gespecialiseerde dierenwinkel en soms ook adopteren bij een vogelopvang. Alle overdrachten (aankopen, verkopen, giften, …) moeten gebeuren met een CITES EU-certificaat. Voor meer informatie over de registratie kan je terecht bij de dienst CITES. Als je een tamme vogel wilt, kies dan voor een vogel die in een huishouden opgegroeid is en contact met mensen gewend is. Kies een verkoper bij wie de dieren er gezond uitzien, het verblijf en water proper zijn, de dieren veel zit- en nestplekken hebben en er voldoende ruimte is in het verblijf. Als je een goed koppel wil, dan laat je de vogels zelf hun partner kiezen uit een groep.
Wees kritisch en durf vragen te stellen. Als koper ben je verantwoordelijk voor een goede keuze. Kies een gezonde vogel, met een compleet verenkleed, die al zelfstandig eet. Kies geen handopfok-vogels, geïmporteerde of zwakke dieren, want daarmee hou je foutieve handel in stand. In de jaren ‘80 en ‘90 zijn heel veel vogels uit het wild gevangen, waardoor de populaties in de natuur kwetsbaar zijn. Koop dus zeker geen wildvang, of jongen van wildvangdieren. Handopfok-vogels krijgen sneller gedragsproblemen. Vogels die door hun ouders zijn opgevoed, hebben een betere gezondheid en sociale vaardigheden en worden bovendien even tam. Controleer of de dieren geen verwondingen of vervormingen hebben. Als je verwaarloosde dieren opmerkt, dan kan je dit melden bij de Dienst Dierenwelzijn op het Meldpunt verwaarloosde en mishandelde dieren.
Richt de volière of kooi in voor je de grijze roodstaartpapegaai koopt. Zorg bij de introductie van de dieren in hun verblijf voor veel schuilplaatsen zodat de dieren rustig kunnen wennen. Geef in het begin hetzelfde voer als de vorige eigenaar en laat ze geleidelijk wennen aan een nieuw voer. Als je al vogels hebt, hou je de nieuwe vogel het best drie weken apart om te zien of hij ziektevrij is.
Een grijze roodstaart kost 500 tot 900 euro. Een test om het geslacht te bepalen en ziekten uit te sluiten kost 100 tot 200 euro per vogel.
Bij de aankoop heb je een kooi of volière nodig met een nestkast, water- en voerbak, verschillende zitstokken en speelgoed. Deze benodigdheden koop je vanaf 250 euro.
Maandelijks kost de bodembedekking en het voer van een grijze roodstaartpapegaai ongeveer 25 tot 50 euro. Als de vogel ziek wordt, moet je een gespecialiseerde dierenarts raadplegen, en de kosten hiervoor kunnen hoog oplopen.
Gezelschap
Grijze roodstaartpapegaaien hou je bij voorkeur in een koppel of groep. De combinatie man-vrouw gaat het beste. Als er zich eenmaal een koppel heeft gevormd, dan hou je de dieren hun hele leven samen. Alle dieren hebben echter hun eigen voorkeur en worden niet zomaar vrienden.
Geef iedere vogel of koppel een eigen kooi of nachthok en laat de vogels dagelijks samen los in een neutrale kamer of volière. Zo boots je de natuurlijke levensstijl na, waarbij de vogels overdag in groep naar voedsel zoeken en zich ’s nachts in hun eigen nestholte terugtrekken. Hou er rekening mee dat de dieren hun eigen nachthok als hun territorium beschouwen en dat ze daar vaak geen vreemde vogels (of handen) willen hebben.
Kooi of volière
Grijze roodstaartpapegaaien kan je binnen of buiten huisvesten, in een ruime kooi of volière. De vogels moeten dagelijks kunnen vliegen. Hoe groter de kooi of volière dus is, hoe beter. Standaardkooien uit de dierenwinkel zijn meestal te klein! Het voordeel van een grote volière is dat de vogels genoeg lichaamsbeweging krijgen en je dus minder tijd moet vrijmaken om ze buiten de kooi los te laten vliegen.
Voor een koppel is een volière van minimaal 200 cm x 200 cm x 200 cm (lengte x breedte x hoogte) nodig. Voor meerdere koppels heb je minstens dubbel zoveel ruimte nodig. Vogels met een nest kunnen erg territoriaal zijn, dus geef ze beter per koppel één volière. Voor één vogel heb je een kooi van minstens 120 cm x 80 cm x 100 cm (lengte x breedte x hoogte) nodig, maar overdag moet de vogel dan wel los kunnen vliegen, klimmen en op onderzoek gaan in huis of in een veilig ingerichte kamer. Als je de dieren los laat vliegen, doe dan de gordijnen (en ramen!) dicht, anders kunnen ze per ongeluk tegen het raam vliegen of ontsnappen.
Naast de grootte van het verblijf is verrijking ook heel belangrijk. Grijze roodstaartpapegaaien zijn zeer intelligent, onderzoek wijst uit dat hun intelligentie vergelijkbaar is met die van een kind van vier jaar oud. Ze vervelen zich snel in een saaie omgeving en hebben veel stimulatie nodig. De vogels klimmen graag en daarom zijn dwarse tralies aangeraden.
In huis is de plaats van de kooi cruciaal voor de gezondheid van de vogels. Zet de kooi niet bij een warmtebron of in volle zon, maar zorg voor een plaats met deels zon en deels schaduw. Grijze roodstaartpapegaaien worden ziek van tocht. Lawaai en harde geluiden (zoals van een wasmachine) kunnen de vogels bang maken. Tijdens het koken kunnen voor vogels giftige dampen ontstaan, dus zet de kooi niet in de keuken. Ook rook, parfum en luchtverfrissers irriteren grijze roodstaartpapegaaien erg. Ga dus op zoek naar een lichte en geurvrije omgeving in of aan je huis om de grijze roodstaart te huisvesten. Zet de kooi best in de ruimte waar je zelf ook veel bent of waar ze door een raam kunnen kijken.
Luchtvochtigheid en temperatuur
Grijze roodstaartpapegaaien hebben een luchtvochtigheid van 60 tot 70% nodig. In huis is het vaak te droog. Wanneer je ze in huis houdt, dan kan je ervoor kiezen de tamme vogels dagelijks mee in de badkamer te nemen tijdens het douchen, omdat daar de luchtvochtigheid wel goed is. Voor minder tamme vogels is het belangrijk dat je ze dagelijks besproeit met verneveld water van de plantenspuit of in een kamer zet waar je de luchtvochtigheid hoog houdt. Zorg in de buitenvolière voor een verwarmd binnenhok (15- 20⁰ C) met een luchtbevochtiger.
Een buitenvolière moet deels overdekt en afgeschermd zijn tegen weersinvloeden zoals wind en regen. Zorg dat ze beschut zitten en dat er zeker geen tocht is. De gehele volière overdekken is niet nodig, omdat ze in de zomer de zon en een regendouche wel prettig kunnen vinden. Grijze roodstaartpapegaaien kunnen niet goed tegen de kou, voorzie daarom een (verwarmd) binnenverblijf. Voorkom extreme droogte of koude.
Inrichting van het verblijf
In de volière of kooi moeten de volgende zaken aanwezig zijn:
- Een nestkast, als schuil- en slaapplaats. Voorzie per koppel een eigen nestkast van 30 cm x 30 cm x 50 cm (lengte x breedte x hoogte).
- Zitstokken, met verschillende diktes en structuren om de nagels en poten gezond te houden
- Voldoende vliegruimte
- Een drinkbak
- Een bad om in te baden. Zet dit op een plaats waar er geen mest in kan vallen.
- Een bak met grit, sepia en maagkiezel voor een goede vertering en calciumopname
- Een stofvrije bodembedekking zoals kattenbakkorrels, zeoliet, maïskorrels, beukensnippers of schelpenzand
- Speelgoed, touw, papier en voederpuzzels
- Takken van wilg, vlierbes of fruitbomen worden op prijs gesteld als nest- en verrijkingsmateriaal.
Zitstokken zijn één van de belangrijkste aspecten bij het inrichten van een verblijf. Bij voorkeur gebruik je natuurlijke takken die variëren in dikte en diameter. Het totaal aantal zitstokken moet groter zijn dan het aantal vogels in de volière. Door minstens twee zitstokken te voorzien op het hoogste punt, voorkom je competitie. Zorg ervoor dat een koppel samen kan zitten. De zitstokken mogen niet te dicht tegen het plafond worden opgesteld, en de vogels moeten kunnen zitten zonder de muren of andere inrichting te raken. Zorg dat er altijd voldoende open vliegruimte behouden blijft. Oriënteer meerdere relatief korte zitstokken naar verschillende richtingen, zowel horizontaal als verticaal, en plaats ze op andere hoogtes, zodat de papegaaien de omgeving vanuit verschillende oogpunten kunnen overzien en kunnen klimmen. De zitstokken kunnen met bouten of door middel van v-vormige houders aan de volièremuren bevestigd worden. Dit laat ook regelmatige rotatie en vervanging toe. Onthoud dat de houten zitstokken maar een beperkte tijd meegaan, want de vogels houden van knagen. Metalen zitstokken zijn echter niet aangeraden, vooral niet in buitenhuisvesting tijdens de koude wintermaanden.
Je kan planten zetten in de volière, maar de dieren zullen eraan knabbelen. Kies voor veilige planten, die niet aantrekkelijk zijn om aan te knagen. Voorzie voldoende ander knaagmateriaal, zoals zacht hout van takken van de wilg, hazelaar, vlierbes of van onbespoten fruitbomen.
Geef elke dag vers drinkwater uit een waterbak. Het voeder kan je in een ondiepe stenen schaal geven en moet op minstens evenveel plaatsen ter beschikking worden gesteld als er vogels zijn, om agressie over het voedsel te voorkomen.
Verrijking
De vogels hebben een grote behoefte om te leren en ontdekken, en vervelen zich snel. Laat hen meekijken, voelen en meedoen met alles wat je doet. Communiceer met hen alsof je met een kind van vier praat. Noem alles bij naam, kleur en vertel wat je doet of gaat doen.
Zorg ervoor dat het verblijf én de kamer waarin ze vrij mogen vliegen ingericht zijn met klimbomen, speelgoed, touwen, knaagmateriaal… Ideeën ter verrijking zijn:
- Geef materialen om te onderzoeken zoals kinderspeelgoed, karton, diversen materialen…
- Geef gras (met zaden) en wilgen of fruitboomtakken met bladeren.
- Laat hen nieuwe ruimtes, klimbomen, touwen, dozen, etc. verkennen.
Om verveling te voorkomen, kan je een deel van het voer aanbieden als voedselverrijking. Het voordeel is dat de vogel over langere tijd altijd kleine porties eet en zo bezig blijft. Er zijn tal van commerciële voederpuzzels verkrijgbaar in de handel, maar je kan ook zelf knutselen om het voer op een activerende manier aan te bieden:
- Zaden in de ribbels van karton schuiven of, voor sterkere vogels, in karton vouwen.
- Fruit- en groentenbrochettes maken: fruit en groenten aan een stevige metalen draad of touw rijgen en aan het plafond van de volière of op een andere moeilijk te bereiken plaats hangen.
- In de zomer noten in fruitsap invriezen en in kommen met water plaatsen, zodat ze kunnen ‘vissen’.
- Noten uitstrooien.
- Noten met schil geven, waarin je eventueel een klein gaatje maakt om de vogel te helpen.
- Fruit op kleine takken spietsen en dat verspreid over de kooi hangen.
- Een gat boren in een boom en daarin enkele meelwormen of noten steken.
Grijze roodstaartpapegaaien eten zaden, noten, fruit en (groenten-) bladeren. Voer ze iedere dag een mix van groenten (broccoli, paprika, …), fruit (appel, pruim, ...) en een zadenmengeling. Als je merkt dat ze alleen de lekkerste zaden uit het voer pikken, dan kan je beter een compleet pelletvoer geven, dat in gespecialiseerde winkels te koop is. Laat de vogels geleidelijk wennen aan vers voer door ze kleine stukjes fruit en groenten te geven. Als de mest goed blijft, dan kan je na enkele dagen iets meer vers voer geven.
Ongezouten macadamianoten, palmpitten, hele walnoten en stukjes kokosnoot zijn een goede aanvulling op het voer. Voer geen aardnoten (pinda’s), want die bevatten soms dodelijke schimmels. Eens per twee weken mogen er ook insecten gegeven worden.
Geef het vers voedsel in grote voederschalen van aardewerk of metaal en plaats deze op verschillende locaties in het verblijf. Voorzie voor elk dier een voederschaal. Vers drinkwater moet steeds ter beschikking staan, dit kan je aanbieden in een ondiepe schaal.
Dagelijks
- Verwijder de groente- en fruitresten.
- Controleer de voederopname en geef nieuw voer.
- Maak eventueel nieuwe voederpuzzels, geef nieuwe takken en speelgoed.
- Ververs het water.
- Geef de vogels aandacht, laat ze los vliegen.
- Controleer of de vogels zich normaal gedragen.
Minstens één maal per week
- Verwijder de vuile bodembedekking en was de kooi of volière goed uit.
- Reinig de stokken, touwen en speelgoed.
- Vul wanneer nodig grit, sepia en maagkiezel bij.
- Controleer de nagels, veren en de algemene gezondheid van de vogels.
- Ga indien van toepassing met de stofzuiger rond de kooi, want vogels produceren veel stof en gooien soms ook zand en afval uit de kooi.
Een aantal keer per jaar
- Vervang regelmatig de touwen en takken, hierin kunnen zich parasieten nestelen en afgesleten takken zijn moeilijk te reinigen.
- De kooi of volière moet een aantal keer per jaar behandeld worden tegen parasieten zoals mijten. Hiervoor verplaats je de vogels tijdelijk naar een kleine kooi en maak je hun vaste verblijf volledig leeg. Om het proper te maken gebruik je heet water. Nadien ontsmet je alles goed met een oplossing van 10% javel of chlooramide-oplossing en koud water (100 ml/per 1 liter water) of azijn. Spoel alles zeer goed en verlucht nadien een halve dag. Javel en azijndampen zijn zeer giftig voor vogels.
Gezonde grijze roodstaartpapegaaien zijn alert, levendig, hebben propere poten, ogen en snavel en een vol en glad verendek. Een zieke grijze roodstaartpapegaai trekt zich terug en zet de veren bol. Vogels zijn prooidieren en daarom erg efficiënt in het verbergen van tekenen van ziekte. Neem daarom onmiddellijk contact op met een gespecialiseerde dierenarts als je symptomen vaststelt.
Er zijn meerdere ernstige ziekten waarvoor je een vogel op voorhand kan laten testen. Laat jaarlijks een gezondheidsonderzoek uitvoeren door een gespecialiseerde vogeldierenarts.
De meest voorkomende gezondheidsproblemen zijn:
- Vergroeiingen van de poten
Symptomen: de poten worden stijf en krom, openstaande schubben, de poten zien wit met schilfers.
Dit is meestal het gevolg van te weinig variatie in zitstokken en te weinig beweegruimte. Als de schubben schilferen, dan kan dat wijzen op mijten.
- Vergroeiingen van de snavel
Symptomen: zichtbare schreefgroei van de snavel.
Dit is meestal het gevolg van eenzijdige voeding, zoals zaden en zonnebloempitten en te weinig hard materiaal. Voorzie knaagmateriaal zoals sepia en onbespoten takken van fruitbomen of wilgen.
- Gedragsproblemen
Symptomen: herhaaldelijk verenplukken, schreeuwen en soms ook agressie naar andere vogels of mensen. Gedragsproblemen komen veel voor bij grijze roodstaarten.
De vogel voelt zich niet goed. Je kan gedragsproblemen verminderen door tegemoet te komen aan de behoeften van de vogel, zoals mogelijkheid om te vliegen, een soortgenoot, speelgoed en voedselverrijking.
- Papegaaienziekte – Psittacose
Symptomen bij vogels: lusteloosheid, ontstoken ogen, vieze neus, weinig eetlust.
De papegaaienziekte is zeer besmettelijk voor vogels en mensen. De ziekte is aangifteplichtig en kan ook voorkomen bij vogels die zelf niet ziek lijken. Bij mensen veroorzaakt de ziekte griepsymptomen, ademhalingsproblemen en soms ook een longontsteking. Vogels kunnen (voor de aankoop) getest worden door een gespecialiseerde vogeldierenarts.
- Snavel- en veerrotziekte – PBFD – circovirusinfectie
Symptomen: slechte weerstand, allerlei infecties, afbrokkelende snavel, losse veren.
Behandeling is niet mogelijk, laat de vogel testen voor je hem aankoopt.
- Interne parasieten. Bv. wormen
Symptomen: vermagering, algemene slechte conditie, waterige of gele mest.
Preventief de kooi goed proper houden. Bij symptomen kan de dierenarts speciale ontwormingsmiddelen voor vogels voorschrijven.
- Externe parasieten. Bv. luizen, mijten, schurft
Symptomen: jeuk, kale plekken, schilfertjes, witte korrelige ‘kalkpoten’, lusteloosheid.
Externe parasieten kan je niet altijd voorkomen, mijten zitten soms in hooi of hout. Zorg voor een goede weerstand en ga bij één van de symptomen direct naar de dierenarts.
- Slechte rui - stokrui
Symptomen: lusteloosheid, veren bol zetten, pikken aan de veren.
Geef extra energierijk voer of vraag een expert om de omgevingsfactoren en voeding te beoordelen.